Κατά τη διάρκεια του Μακεδονικού Αγώνα ο στρατηγός Δημήτρης Κοσμόπουλος (Κουρμπέσης), νέος ανθυπολοχαγός τότε, ως διοικητής σώματος στρατού, επέδειξε ηρωισμό εναντίον των Τούρκων και Βουλγάρων και με τις νίκες του συνέβαλε στην απελευθέρωση της Μακεδονίας.
«Εις την περιοχήν Λαγκαδά-Χαλκιδικής η Ελληνική επικράτησις υπήρξε πληρεστάτη. Εις αυτήν από του Φεβρουαρίου 1906 εγκατεστάθη ως αρχηγός ο Ανθυπολαχογός του Πεζικού Κοσμόπουλος Δημήτριος (Κουρμπέσης), εις αντικατάστασιν του Επιλοχίου Μηχανικού Παπαγεωργίου Ανδρέα (Βελίτσα). Ολόκληρος η Χαλκιδική και άι γειτονικαί πρός αυτήν περιοχαί Νιγρίτης και Λαγκαδά είχον πλήρως εκκαθαρισθή από τους πράκτορας των βουλγαρικών κομιτάτων και είχον οργανωθή αποδοτικώς διά τον Ελληνικόν αγώνα…
Περιοχή Χαλκιδικής (Το Σώμα Κοσμοπούλου)»169. Εις την περιοχήν Χαλκιδικής εξηκολούθησε να δρά το σώμα του Ανθυπολοχαγού Κοσμοπούλου (Κουρμπέση) με οπλαρχηγούς τους Λοχίας του Πεζικού Παπακώσταν Βασίλειον και Γαλανόπουλον Γεώργιον. Κυρία αποστολή του σώματος τούτου ήτο η αποκοπή της οδού προς Αγιον Ορος, όπου υπό το πρόσχημα προσκυνητών, εργατών, υλοτόμων και ξυλανθρακοποιών μετέβαινον κατά εκατοντάδας οι Βούλγαροι. Πολλοί εξ αυτών διεσκορπίζοντο εις τα χωριά της Χαλκιδικής και προσεπάθουν να εγκατασταθούν μονιμώτερον, δημιουργούντες βουλγαρικήν κοινότητα. Την διείσδυσιν αυτήν προς Χαλκιδικήν και Αγιον Ορος εσυνέχισαν οι Βούλγαροι και κατά το έτος 1907 υπό την προστασίαν των Τουρκικών Αρχών.»Την 23ην Οκτωβρίου ο Ανθυπολοχαγός Κοσμόπουλος επληροφορήθη εκ Νιγρίτης ότι εκ του ευρισκομένου βορείως αυτής χωρίου Φυτόκι διήλθον 100 Βούλγαροι, οι οποίοι συνωδεύοντο υπό Σοβαρήδων (έφιππους Τούρκους χωροφύλακες) και κατηυθύνοντο πρός Αγιον Ορος. Ο Κοσμόπουλος ευθύς ως έλαβε την πληροφορίαν, εκίνησε αμέσως το σώμα του και τους ενόπλους πολιτοφύλακες της περιοχής με κατεύθυνσιν το δρομολόγιον της συνοδείας, την οποίαν κατέφθασε παρά το χωριόν Ασπροβάλταν. Αφού δε εφώπλισε και εξουδετέρωσε τους Τούρκους σοβαρήδες, εφόνευσεν είκοσι επτά εκ των σημαντικωτέρων Βουλγάρων, τους υπολοίπους δε εξηνάγκασε να επανέλθουν εις τας πατρίδας των. Το γεγονός τούτο κατετάραξε τα βουλγαρικά κομιτάτα και έκτοτε ουδείς Βούλγαρος απετόλμησε να κατέλθη πρός Χαλκιδικήν. »195. Την περιοχή Χαλκιδικής εξηκολούθησε να διευθύνη μέχρι του Φαβρουαρίου 1908 ο Ανθυπολοχαγός, οπότε αντικαταστάθη από τον Λοχίαν του Πυροβολικού Παπατζανετέαν Παναγιώτην».
* «Ο Μακεδονικός Αγώνας και τα εις Θράκην γεγονότα», έκδοση του Γενικού Επιτελείου Στρατού, 1979 (σελ. 229, 269, 297).
Ο Δημήτριος Κοσμόπουλος στρατηγός ανήλθε στην ανώτατη βαθμίδα της στρατιωτικής ιεραρχίας. Ενδεικτικό του πατριωτικού και ηρωικού του φρονήματος είναι και το εξής περιστατικό:
Το 1947 κατά τη διάρκεια του Εμφύλιου πολέμου εισέβαλαν στο χωριό αντάρτες. Ο στρατηγός όταν υποψιάστηκε ότι θα γινόταν η εισβολή προσπάθησε να πείσει μερικούς από τους κατοίκους να οργανώσουν αντίσταση. Κανείς όμως δεν τολμούσε κάτι τέτοιο μπροστά στο βαριά οπλισμένο πλήθος των ανταρτών.
Ο στρατηγός όμως δεν παραιτήθηκε από την προσπάθεια και αποφάσισε μόνος να προβάλει αντίσταση. Πήρε το όπλο του και άρχισε να πυροβολεί εναντίον των ανταρτών ταμπουρωμένος πίσω από ένα βράχο, που βρισκόταν πάνω από το σπίτι του. Οι σφαίρες από τα όπλα των ανταρτών έπεσαν βροχηδόν επάνω στο βράχο. Ενα κόμματι του βράχου πετάχτηκε στο μάτι του και τον τραυμάτισε. Τον συνέλαβαν και τον μετέφεραν στην πλατεία του χωριού.
– Στρατηγέ γιατί το έκανες αυτό; ρώτησε ο επικεφαλής
των ανταρτών.
– Είδα εχθρούς να μπαίνουν στο χωριό μου. Τι άλλο έπρεπε να πράξω; Επραξα το χρέος μου, απάντησε.
Τον σεβάστηκαν και τον άφησαν ελεύθερο για να μεταφερθεί στο νοσοκομείο της Τρίπολης.
